|
Far fortel:
Håkon Trefall fortel [tekst i hakeparantesar er lagt til av meg]. Folk på Ekse og Gullbrå hadde sett flyet om kvelden den 27. Det kom lågt med kurs sør/sør-aust mot Voss, og med landings ljosa på. Det vart seinare sagt at flyet hadde vore på tokt mot Island. Olav Gullbrå var på veg heimatt vegen om Nærafjellet frå Brekkhus (via Teigdalen frå Evanger) på ski. Kor mange dagar etter at flyet krasjet dette var veit eg ikkje [kaptein Gebhardt melder at han er på veg til Stamnes med dei overlevande 6. januar] [Nils N Nesheim tidfester dette til 31/12, Nils Gullbrå til 29/12, mest trulaeg var det den 30/12]. Då han skulle gå forbi Eksestølen kom det ein tyskar med revolvar i hånda ut av eit sel der. Dette var ein av dei overlevande [dette var etter alt å døma Walter Schwarze]. Tyskaren blei med ned til Ekse. Folk frå bygda var so oppe og leita og fann ein overlevande til i eit sel i Torvedalen (Ekses Torvedalen) [dette var etter alt å døma Fritz Albrechts som var betegna som svært skada], og seinare flyet og dei fire omkomne [Nils Gullbrå fortel at rekkefylja var motsatt: fyrst blei flyet funne, så den andre overlevande på tilbakevegen]. Flyet var forholdsvis heilt. Vegen dei to overlevande var komne ned frå Kvitanosi via Dyratoni, eller mogelegvis gjellane lenger sør, er svært stygg og egentleg berre for heilt lokalkjende. So dei hadde vore heldige som kom levande frå denne turen også, i tilegg til å ha overlevd krasjet. Dei døde blei tatt ned til Gullbrå og so frakta med hest og slede frå Gullbrå til Nesheim. Han "Daoe" med to [Nils N Nesheim skriv at det var Lars Ekse], han Andreas med to. [So vidare ned dalen med hest og slede då vegen ikkje var brøytt under krigen. Frå Stamnes(?) med båt til Bergen. Dei er gravlagde der på Solheim kjyrkjegard.] [Ei som budde på Nesheim fortalde om uhygga med dei frosne lika som låg lagra der natta over, ein historie eg seinare høyrde av mor mi.] Utpå vårparten, mens det framleis var snjo og skiføre, blei folk frå dalen "beordra" til å frakta ned deler frå flyvraket. Dette var folk frå Trefall: far + Gunnar, + folk frå Ekse og Gullbrå. Dei brukte ein ny slede hans Andreas som han Johanes Fosse hadde laga, og som tyskarane såg og "rekviverte". Det som blei tatt ned var instrument, bensintankar med gummi på innsida slik at dei var tette sjølv om kulene gjekk gjennom, og andre "hemmelege ting", som blei snakka om i bygda seinare. Tyskarane ville også ha ned dei fire motorane. Ved forsøket på å frakta den første glapp denne i Veslelia på veg ned, sleden vart knust mot dei føste trea den traff og motoren segla eit stykke vidare. Dermed vart motor nedfraktinga skrinlagt. Motoren vart rett etterpå sprengt her [delar kan sjåast der framleis, eg skal prøva å lokalisera dei m/GPS posisjon senare]. Far var med på siste turen opp med tyskarane. Dei tre andre flymotorane vart då sprengt, pluss ymse andre delar. "Etter at sprengladningane var festa fekk me besjed om å søkja dekning. Det hagla med metallsplitar i lufta der me låg bak ein kant like ved. Men heldigvis blei ingen skada". Delane som blei frakta ned til Gullbrå, blei frakta vidare ned til Trefall. Ein del av dei blei lagra i huset folk frå Ekse og Gullbrå hadde innved Nordalselva. Brua over elva var under arbeid då krigen braut ut, og bilveg bygginga stoppa opp her til krigen var slutt. Då bilvegen blei brøyta opp utpå forsommaren 43 blei delane frakta vidare herfrå med lastebil. |
Copyright © kaare@trefall.com 2004-2023
(pgp)
Sist oppdatert 17. april 2023
